Tôm lột xác hàng loạt: Bổ sung tảo khuê sẽ là giải pháp hay rủi ro

Tảo khuê: Nguồn cung cấp dinh dưỡng và oxy tự nhiên trong ao nuôi

Trong hệ sinh thái ao nuôi, tảo khuê đóng vai trò kép vừa là nguồn thức ăn tự nhiên giàu dinh dưỡng, vừa là nhân tố duy trì chất lượng môi trường nước. Đặc biệt trong giai đoạn tôm lột xác, tảo khuê cung cấp các axit béo không bão hòa (HUFA), protein, vitamin và các vi chất thiết yếu, giúp tôm nhanh chóng phục hồi năng lượng và tái tạo lớp vỏ mới.

Song song với giá trị dinh dưỡng, tảo khuê còn hoạt động như một “nhà máy oxy” nhờ khả năng quang hợp mạnh mẽ vào ban ngày. Lượng oxy hòa tan do chúng tạo ra đáp ứng nhu cầu hô hấp cao của tôm trong giai đoạn căng thẳng, đồng thời góp phần ổn định độ pH và hấp thụ khí độc trong nước. Một quần thể tảo khuê khỏe mạnh chính là nền tảng giúp ao nuôi duy trì cân bằng sinh thái và nâng cao tỷ lệ sống của đàn tôm.

Mặt trái của tảo khuê: Rủi ro tiềm ẩn khi mất kiểm soát 

Dù mang lại nhiều lợi ích, việc kích thích tảo khuê phát triển ồ ạt trong giai đoạn tôm lột xác là một con dao hai lưỡi. Mật độ tảo quá cao có thể dẫn đến hiện tượng sụp tảo đột ngột – khi quần thể tảo chết hàng loạt do thiếu ánh sáng và dinh dưỡng. Quá trình phân hủy sau đó sẽ hút sạch oxy, đồng thời thải ra NH₃, H₂S và các khí độc khác, nhanh chóng biến ao nuôi thành môi trường chết chỉ sau một đêm.

Ngay cả khi tảo chưa sụp, mật độ dày vẫn tiềm ẩn nguy cơ lớn vào ban đêm. Không còn ánh sáng để quang hợp, tảo sẽ tiêu thụ oxy và thải CO₂ qua hô hấp, khiến nồng độ oxy hòa tan tụt mạnh – đúng lúc tôm sau lột xác đang cần oxy để hồi phục. Nếu không kiểm soát tốt, sự cạnh tranh khốc liệt này có thể khiến tôm kiệt sức, stress nghiêm trọng, thậm chí chết hàng loạt.

Bài toán cân bằng: Duy trì mật độ tảo khuê ở ngưỡng an toàn

Vấn đề không nằm ở việc có hay không có tảo khuê trong ao nuôi, mà là ở khả năng kiểm soát mật độ. Việc kích tảo phát triển mạnh đúng lúc tôm đang lột xác là rủi ro lớn và không được khuyến khích. Thay vào đó, người nuôi cần xây dựng và duy trì quần thể tảo khuê ổn định ngay từ đầu vụ – với mật độ vừa đủ để phát huy lợi ích mà không gây nguy cơ sụp tảo.

Mục tiêu là giữ màu nước trà nhạt – tín hiệu của một hệ tảo khỏe mạnh và cân bằng. Khi tôm bước vào giai đoạn lột xác, thay vì đẩy mạnh kích tảo, người nuôi nên tập trung vào tăng cường sục khí ban đêm, bổ sung khoáng chất để tôm nhanh cứng vỏ, và sử dụng vi sinh để xử lý chất hữu cơ dư thừa, giảm bớt nguy cơ phát sinh tảo có hại.

Chìa khóa thành công: Quản lý tảo khuê một cách chủ động

Tảo khuê là yếu tố thiết yếu nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro – đúng nghĩa một con dao hai lưỡi. Thay vì bổ sung thêm trong giai đoạn nhạy cảm như lúc tôm lột xác, người nuôi cần xác định rõ: duy trì một hệ tảo ổn định là nhiệm vụ xuyên suốt vụ nuôi, không thể lơ là.

Muốn vậy, cần quản lý môi trường một cách chủ động – từ theo dõi màu nước, mật độ tảo, đến hiểu rõ các quy luật sinh thái trong ao. Chính sự quan sát kỹ lưỡng và can thiệp kịp thời mới là nền tảng vững chắc giúp tôm vượt qua giai đoạn lột xác an toàn và mở ra triển vọng cho một vụ nuôi thành công.